تحلیل خرده گفتمان های زنان در دورة مشروطیت

Authors

سوسن باستانی

زهره امیدی پور

علی رجبلو

abstract

چکیده غلبة قدرت گفتمان سنتی در دوران قاجار باعث ایجاد گفتمان ها و خرده گفتمان هایی شد که در پاسخ به گفتمان سنتی و درواقع به عنوان مقاومتی دربرابر آن به وجود آمد. یکی از این خرده گفتمان ها، خرده گفتمان های زنان است که در سایة برخی گفتمان ها پدید آمد. مقالة حاضر با بررسی خواسته ها و اهدافِ زنان در اولین ورود آن ها به عرصه های اجتماعی و سیاسی- یعنی دوره ای که مصادف است با شکل گیری انقلاب مشروطیت- به تحلیل خرده گفتمان های زنان می پردازد. در این تحقیق به این پرسش ها پاسخ می دهیم: زنان در دورة مشروطیت در بازاندیشی موقعیت خود به چه موضوعاتی توجه داشتند؟ در قالب چه دسته بندی ها و خرده گفتمان هایی قرار می گرفتند؟ چه ایدئولوژی هایی بر گفتمان های آن ها حاکم بود؟و در رویارویی با گفتمان هژمونیک جامعه چه جایگاهی به دست آوردند؟ تحلیل خرده گفتمان زنان در عصر مشروطیت نشان می دهد خرده گفتمان رادیکال به دنبال ایجاد تغییرات بنیادی است؛ درحالی که در خرده گفتمان میانه رو خواسته های قابل دسترس تر دنبال می شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل خرده گفتمان های زنان در دوره مشروطیت

چکیده غلبه قدرت گفتمان سنتی در دوران قاجار باعث ایجاد گفتمان ها و خرده گفتمان هایی شد که در پاسخ به گفتمان سنتی و درواقع به عنوان مقاومتی دربرابر آن به وجود آمد. یکی از این خرده گفتمان ها، خرده گفتمان های زنان است که در سایه برخی گفتمان ها پدید آمد. مقاله حاضر با بررسی خواسته ها و اهدافِ زنان در اولین ورود آن ها به عرصه های اجتماعی و سیاسی- یعنی دوره ای که مصادف است با شکل گیری انقلاب مشروطیت- ب...

full text

تأثیر انقلاب مشروطیت در دیوان‌سالاری دورة قاجار

آرمان مشروطیت در مقام نظر تا حدودی زمینه و امکان مشارکت مردم را در ادارة امور دولتی فراهم آورد و دیدگاه معطوف به قانون اساسی و تدوین متمم آن، تحول در نهاد دیوان‌سالاری را نیز در نظر داشت. اما در عمل، با وجود آنکه در ساختار دیوان‌سالاری تغییرهای کمّی و گسترده­ای حاصل شد، همچنان سیطرۀ اندیشة استبداد خودکامة پادشاهی در ایران و سنت­های نیرومند و ریشه­دار آن در نظام دیوان­سالاری باقی ماند و با هر نوع...

full text

تحلیل رویکرد متجددانه‌ی زنان در دوره‌ی مشروطیت

  در دوره‌ی مشروطیت، زنان برای اولین ­بار اقداماتی برای بهبود جایگاه خود در جامعه انجام دادند و نقش آنان در امور اجتماعی و سیاسی نمایان شد. این تجلی در این دوره ویژه بود. در این مقاله نشان می‌دهیم که چگونه زن در این دوره جلوه­ای خاص یافت و تا چه حد توانست خود را در فضای سیاسی و اجتماعی آن دوره مطرح کند؟   این تجلی در قالب گفتمان زنانه مطرح می‌شود. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل دیرینه­شنا...

full text

گفتمان هویتی تجددگرایان ایرانی در انقلاب مشروطیت

انقلاب مشروطیت نقطه عطف رویارویی هویتی ایرانیان با مدرنیته است که از آن به عنوان انقلابی برگرفته از مفاهیم مدرن در تمایز با سپهر اندیشه و هویت سنتی یاد می شود. مشروطیت، سرفصلی جدید از تاریخ ایران است که تحولات آن بر تاریخ سیاسی ایران در قرن بیستم سایه افکنده است و بر فرهنگ، اقتصاد و سیاست کشور ما تأثیری غیرقابل انکار نهاده است. یکی از گفتما‌ن‌های هویتی مندرج در گفتمان مشروطه، گفتمان تجددگرائی ا...

full text

تحلیل گفتمان مقوله سیاست خارجی در مذاکرات نخستین مجلس شورای ملی مشروطیت

نخستین مجلس شورای ملی عصر مشروطیت، می‌بایست نقشی دوگانه برعهده می‌گرفت: ازیک¬سو، مؤسس بود، زیرا، پیش از آن، نهادی وجود نداشت که بتواند بایستگی‌های دوران مدرن را به شکل متون قانونی درآورد؛ ازدیگرسو، این مجلس، می‌بایست، نقش مقنن را نیز به¬عهده می‌گرفت، زیرا، مطابق با آن‌چه‌که در قانون اساسی مشروطیت آمده بود، مجلس شورای ملی، همان قوه مقننه محسوب می‌شد. در قرن نوزدهم میلادی، ایران در نظام بین‌المل...

full text

درآمدی بر قانون‌گرایی و آزادی‌خواهی در گفتمان مشروطیت ایران

قانون‌گرایی به‌عنوان نشانه اصلی و دال مرکزی گفتمان مشروطیت ایران در پیوند استوار با نشانه فرعی آزادیخواهی، مهم‌ترین عامل هویت بخشی گفتمان مذکور در تقابل با گفتمان «دشمن» و «مخالف» آن یعنی استبدادطلبی بود. فرایند غیریت سازی در گفتمان مشروطه‌خواهی بیشتر از هر چیز مبتنی بر دفاع عقلانی از حکومت قانون و آزادی از سلطه نظام استبدادی صورت می‌گرفت. در مقابل، گفتمان استبدادطلبی نیز با تفس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جامعه شناسی تاریخی

Publisher: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 2322-1941

volume 5

issue 1 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023